Klucz do narodzin czasu - Słowniczek cząstek

Słowniczek cząstek

*Objaśnienia na dole strony
Cząstki materialne
Cząstka
Typ
Masa
Oddziaływania*
Uwagi
materia materia
-
-
Wspólna nazwa wszystkich cząstek, z których składa się Wszechświat.
antymateria antymateria
-
-
Wspólna nazwa antypartnerów wszystkich cząstek materialnych. Dla każdej cząstki istnieje coś w rodzaju jej "lustrzanego odbicia" - antycząstka - mająca przeciwstawne właściwości.
kwarki materia
-
G, EM, S, W
Wspólna nazwa sześciu cząstek materialnych wchodzących w skład hadronów.
u kwark (materia)
5 MeV
G, EM, S, W
Kwark pierwszej generacji. Uważany za cząstkę elementarną.  Składnik protonów i neutronów (i ogólnie hadronów). 
d kwarki (materia)
10 MeV
G, EM, S, W
Kwark pierwszej generacji. Uważany za cząstkę elementarną. Składnik protonów i neutronów (i ogólnie hadronów). 
s kwark (materia)
200 MeV
G, EM ,S, W
Kwark drugiej generacji. Uważany za cząstkę elementarną. Składnik hadronów. 
c kwark (materia)
1.5 GeV
G, EM, S, W
Kwark drugiej generacji. Uważany za cząstkę elementarną. Składnik hadronów. 
b kwark (materia)
4.5 GeV
G, EM, S, W
Kwark trzeciej generacji. Uważany za cząstkę elementarną. Składnik hadronów. 
t kwark (materia)
180 GeV
G, EM, S, W
Kwark trzeciej generacji. Uważany za cząstkę elementarną. Składnik hadronów. Odkryty w roku 1995. 
antykwarki antymateria
-
G, EM, S, W
Każdy z powyższych kwarków posiada antypartnera wchodzącego w skład antyhadronów. 
leptony materia
-
G, EM, W
Wspólna nazwa elektronów, mionów, cząstek tau (taonów) oraz trzech różnych typów neutrin. 
elektron lepton (materia)
511 keV
G, EM, W
Uważany za cząstkę elementarną. Składnik atomów. 
mion lepton (materia)
106 MeV
G, EM, W
Uważany za cząstkę elementarną. Cięższy krewny elektronu. 
taon lepton (materia)
1.8 GeV
G, EM, W
Uważany za cząstkę elementarną. Jeszcze cięższy krewny elektronu (i mionu). 
neutrina lepton (materia)
0?
G?, W
Uważany za cząstkę elementarną. Obojętna elektrycznie siostrzana cząstka elektronu, mionu i taonu. Istnieją trzy rodzaje neutrin. 
antyleptony antymateria
-
G, EM, W
Każdy z powyższych leptonów posiada swojego antypartnera. Na przykład antypartnerem elektronu jest antyelektron czyli pozyton. 
pozyton lepton (antymateria)
511 keV
G, EM, W
Uważany za cząstkę elementarną. Antypartner elektronu. 
hadrony materia
-
G, EM, S, W
Wspólna nazwa wszystkich cząstek złożonych zbudowanych z kwarków. 
proton hadron (materia)
939 MeV
G, EM, S, W
Złożona z kwarków cząstka wchodząca w skład jąder atomowych. 
neutron hadron (materia)
940 MeV
G, EM, S, W
Złożona z kwarków cząstka wchodząca w skład jąder atomowych. 
antyhadrony antymateria
-
G, EM, S, W
Wspólna nazwa wszystkich cząstek złożonych  zbudowanych z antykwarków. 
antyproton hadron (antymateria)
939 MeV
G, EM, S, W
Antypartner protonu. 

Nośniki oddziaływań
Cząstka
Typ
Masa
Oddziaływania*
 Uwagi
bozony oddziaływanie
-
-
Wspólna nazwa nośników podstawowych oddziaływań w przyrodzie. 
foton bozon (oddziaływanie)
0
EM
Nośnik oddziaływań elektromagnetycznych. Przenosi także promieniowanie elektromagnetyczne. 
grawiton? bozon (oddziaływanie)
0
G
Nośnik oddziaływań grawitacyjnych. Jeszcze nie odkryty. 
W bozon (oddziaływanie)
80 GeV
W, EM, G
Nośnik oddziaływań słabych. 
Z bozon (oddziaływanie)
91 GeV
W, G
Nośnik oddziaływań słabych. 
gluony bozon (oddziaływanie)
0
S
Nośniki oddziaływań silnych. Istnieje osiem różnych typów gluonów. 
higgs (cząstka Higgsa) bozon (oddziaływanie)
?
?
Postulowana cząstka, której istnienie pomogłoby rozwiązać problem pochodzenia masy. Nośniki pola Higgsa, które powinny obdarzać masą cząstki materialne o masie różnej od zera. Aktualnie jeden z najważniejszych tematów badań w fizyce cząstek. 

Objaśnienia: